پنجشنبه 9 فروردین 1403  
پژوهش و فناوری
1397/7/18 چهارشنبه
مجلات نامعتبر
مجلات نامعتبر را بشناسید

.

برخی مجلات با سوء استفاده از نام مجلات و نشریات معتبر اقدام به چاپ مقاله می کنند که به این نوع مجلات، نامعتبر و جعلی گفته می شود.


نشریات و مجلات بطور کلی به دو دسته مجلات داخلی و خارجی تقسیم می شوند. مجلات داخلی مجلاتی هستند که توسط دانشگاه های داخلی و یا مراکز تحقیقاتی کشور منتشر می شوند. این نشریات داخلی بر اساس تائید دو وزارت علوم و وبهداشت دسته بندی می شوند. یعنی اینکه دانشجویان دانشگاه های سراسری و آزاد تنها مجاز به چاپ مقالات خود در مجلات و نشریاتی هستند که مورد تائید وزارت علوم می باشد. در خصوص دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی نیز تنها مجلات مورد تائید این وزارت مورد قبول دانشگاه های آن می باشد و در صورتی که دانشجویی در مجله ای خارج از لیست وزارت بهداشت اقدام به چاپ مقاله نمایید ، مورد تائید قرار نخواهد گرفت. 

مجلات خارجی مجلاتی هستتند که در کشورهای غیر از ایران منتشر می شوند و در یکی از پایگاه های ISI, ISC, SCOPUS, PUBMED نمایه می شوند. این مجلات دارای امتیازات متفاوتی هستند. چاپ مقاله در مجلات خارجی با این عناوین، بایستی طبق لیست وزارتین ایران صورت بگیرد. شرط اصلی اعتبار نشریات و مجلات خارجی، قرار نداشتن در لیست نشریات نامعتبر (Black List)  وزارت علوم و وزارت بهداشت می باشد.

مجلات نامعتبر

·         مجلات جعلی (Fake Journal)

این مجلات در واقع هیچ وجود خارجی ندارند و با سوءاستفاده از نام سایت ها و مجلات معتبر فعالیت می کنند. این نوع مجلات فاقد اطلاعات واقعی هستند و هیچ نشانی از آنها در نمایه‌نامه‌ها و فهرست‌های مصوب وجود ندارد.

برای شناسایی این نوع مجلات کافیست به یکی از سه طریق زیر آنها را مورد بررسی قرار دهید:

1.       ISSN این مجلات را در پایگاه های ISI,ISC,SCOPUS , PUBMED سرچ نمایید.

2.      سایت این مجلات را سرچ نمایید و ببینید به کدام پایگاه ها لینک می شوند.

3.      از لحاظ حوزۀ موضوعی مقالاتی که به ظاهر در این نوع مجلات چاپ شده اند را بررسی نمایید. معمولا این نوع مجلات یک حوزه مشخصی ندارند و در هر موضوعی می توان در این سایت مقاله پیدا کرد.

·         مجلات چپاولگر (Predatory Journal)

این گروه از مجلات در واقع جعلی نیستند و وجود دارند اما به دلیل رعایت نکردن برخی مسائل از لیست مجلات معتبر خارج شده اند. این مجلات بیشتر به دلیل اینکه دارای اهداف مالی می باشند و با اخذ هزینه بالا از نویسندگان اقدام به چاپ مقاله می کنند. این مجلات از نمایه‌نامه‌های نامعتبر برای قانونی جلوه دادن خود استفاده می‌کنند. همچنین این مجلات از طریق ارسال ایمیل به افراد مختلف، با عنوان چاپ مقاله، مجله خود را تبلیغ می کنند. در مجلات چپاولگر، مدت زمان داوری و بازه انتشار  بسیار کوتاه است و در مقابل در هر شماره تعداد زیادی مقاله به چاپ می رسانند.

برای شناسایی این نوع مجلات کافیست به یکی از روش های زیر عمل کنید:

·         بررسی هزینه چاپ مقاله در مدت کوتاه

·         بررسی بازه زمانی داوری و انتشار

·         تعداد مقالات چاپ شده در هر شماره

·         بررسی نحوه درج وابستگی سازمانی و نشانی ویراستاران

·         ورود به سایت مجله و مشاهدۀ شاخص یا شناسۀ جعلی

منظور از شاخص‌ یا شناسۀ جعلی یا نامعتبر چیست؟

شاخص‌های جعلی  مانندImpact Factor جعلی با هدف اعتباربخشی به مجلات نامعتبر (مجلات چپاولگر یا Predatory Journal) بوسیله برخی اشخاص یا شرکت ها ایجاد می شود. برخی شاخص‌های جعلی عبارت‌اند از:

·         Index copernicus

·         Institue for Science Information (ISI)

·         International Scientific Institue (ISI)

·         International Scientific Indexing (ISI)

·         General Impact Factor (General IF)

·         Universal Impact Factor (Universal IF)

·         Global Impact Factor (Global IF)

 

·         مجلات ربوده شده (Hijacked Journal)
گاهی از روی وبسایت اصلی یک مجله معتبر یک وبسایت مشابه دومی ساخته می شود که اطلاعات آن کاملا مشابه وبسایت اصلی می باشد. شاید یکسری تفاوت های جزئی مثل
URL در بین این دو وبسایت وجود داشته باشد.

·         برای شناسایی این نوع مجلات کافیست به یکی از سه طریق زیر آنها را مورد بررسی قرار دهید:

·         بررسی بلک لیست مجلات (وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)

·         بررسی نمایه‌نامه‌های Web of Science، Scopus، Pubmed و ISC

·         بررسی Alexa برای شناسایی بازدیدکنندگان و سایت‌های اشاره کننده 

·         بررسی Whois Lookup برای شناسایی عمر دامنه و سازندۀ آن 

·         بررسی WayBackmachine برای مشاهدۀ وضعیت صفحۀ وبسایت در سال‌های مختلف 

 


 
امتیاز دهی
 
 

نسخه قابل چاپ
بيشتر